Η εξεταστική επιτροπή για τον δανεισμό πολιτικών κομμάτων και ΜΜΕ έριξε αυλαία έπειτα από 9 μήνες συνεδριάσεων και τα πορίσματα των κομμάτων έχουν ήδη κατατεθεί στη Βουλή, αναμένοντας την σχετική συζήτηση που θα διεξαχθεί την προσεχή Τετάρτη. Κατά την διάρκεια των εργασιών της επιτροπής, αναδείχθηκε σε όλες του τις διαστάσεις το πρόβλημα του «επιλεκτικού» δανεισμού των κομμάτων, αλλά και μεγάλων εκδοτικών επιχειρήσεων, που κόντρα σε κάθε αντικειμενικό κριτήριο και κώδικα δεοντολογίας, διασφάλιζαν ογκωδέστατα δάνεια, αφήνοντας τώρα πίσω «μαύρες τρύπες» στους λογιστικούς απολογισμούς των τραπεζικών ιδρυμάτων. Πλέον, το πόρισμα της επιτροπής βρίσκεται στην εισαγγελία του Αρείου Πάγου και η Δικαιοσύνη θα πράξει τα δέοντα. Όμως, με δεδομένο ότι η πιάτσα «βοά» πως δεν δίνονταν μόνο σε κόμματα, καναλάρχες και εκδότες δάνεια με αδιαφανείς διαδικασίες, μήπως θα έπρεπε η συγκεκριμένη εξεταστική να επεκταθεί και στα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, που έχουν επίσης δημιουργήσει «μαύρες τρύπες» στα οικονομικά των τραπεζών και έχουν επιβαρύνει όλους μας με την ανάγκη των διαρκώς ανακεφαλαιοποιήσεών τους;
Η συζήτηση για το πώς δίνονταν τα δάνεια στην Ελλάδα τις «χρυσές» δεκαετίες του 1990 και του 2000 αφορά όλους μας και είναι προφανές πως ο καθένας ξέρει ότι οι τράπεζες, στο πλαίσιο της χρηματιστικής τους γιγάντωσης, προσέφεραν αφειδώς χρήματα με τρόπο απολύτως αμφισβητήσιμο. Όμως, αυτό δεν αφορά μόνο στα διάφορα καταναλωτικά ή στεγαστικά δάνεια, που δόθηκαν αφειδώς εξαιτίας της «χαλάρωσης» των όρων της δανειακής πολιτικής του κάθε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Πέρα από τον κάθε πολίτη που ήθελε να ξοδέψει κάποια χρήματα παραπάνω ή να αγοράσει ένα σπίτι για να διασφαλίσει το περίφημο «κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι του», μεγάλα δάνεια με προνομιακούς όρους και αδιαφανείς διαδικασίες έπαιρναν και μεγάλες επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις οι οποίες εκμεταλλευόμενες τον «όγκο» των εργασιών τους στην αγορά, αλλά και την οικονομική τους δύναμη, απορροφούσαν μέσω δανείων τεράστια ποσά από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ώστε να αιμοδοτούνται οικονομικά μέσω δανείων και τα υπερκέρδη που κατέγραφαν επί χρόνια να… μην γυρίζουν στα ταμεία της επιχείρησης, αλλά να μεταβιβάζονται στις τσέπες των πάμπλουτων μετόχων.
Κι ενώ θα περίμενε κανείς τέτοιες επιχειρήσεις, που είχαν επενδύσει σε δυναμικό και σε υποδομές και είχαν ιδιοκτήτες και μετόχους που είχαν γίνει πάμπλουτοι, να αντέξουν στην επέλαση της ελληνικής κρίσης, τελικώς έγινε το ακριβώς αντίθετο: βρίσκονται όλες καταγεγραμμένες σήμερα στην λίστα των «κόκκινων επιχειρηματικών δανείων» και περιμένουν τα funds που θα αγοράσουν σε προνομιακές τιμές το «κόκκινο» χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, προκειμένου να δοθεί φιλί ζωής σε όσες απ’ αυτές τις εταιρείες λειτουργούν ακόμη.
Παγκόσμια πρωτοτυπία!
Και πού είναι το περίεργο;, θα αναρωτηθεί κανείς. Πράγματι, σε όλο τον κόσμο ακόμη και τεράστιες επιχειρήσεις δεν έχουν καταφέρει να αντέξουν την επέλαση μιας οικονομικής κρίσης και είτε κατεβάζουν ρολά, είτε «κοκκινίζουν» τα δάνειά τους και με τον τρόπο αυτό αλλάζουν διοίκηση. Ωστόσο, αυτό στην Ελλάδα έγινε με τρόπο τέτοιο, ώστε η χώρα μας κατέγραψε… άλλη μία παγκόσμια πρωτοτυπία: να έχει πολλές υπερχρεωμένες ή και χρεοκοπημένες μεγάλες επιχειρήσεις, των οποίων οι μέτοχοι ήταν και παραμένουν… πάμπλουτοι!
Με άλλα λόγια, πρόκειται για το ίδιο σκηνικό και την ίδια φαύλη νοοτροπία που αναδείχθηκε και στην εξεταστική επιτροπή για τα δάνεια των κομμάτων και των ΜΜΕ: τα μεν κόμματα ενεχυρίαζαν την κρατική τους επιχορήγηση παίρνοντας το ένα δάνειο πάνω στο άλλο και βαυκαλιζόμενα ότι πάντα θα υπάρχει ένας πλούσιος κρατικός κορβανάς που θα τα αιμοδοτεί για να συνεχίσουν τον φαύλο κύκλο του υπερδανεισμού. Οι δε εκδοτικές επιχειρήσεις εκμεταλλεύονταν την επιρροή των ΜΜΕ που κατείχαν για να «πειθαναγκάζουν» τις τράπεζες να δίνουν το ένα δάνειο μετά το άλλο, προκειμένου οι μέτοχοί τους να συνεχίσουν να λειτουργούν πανίσχυρες επιχειρήσεις χωρίς να… βάζουν ούτε ένα ευρώ από την τσέπη τους!
Η επέλαση της κρίσης και τα “κόκκινα” χαρτοφυλάκια των τραπεζών δείχνουν πως η ίδια χρεοκοπημένη νοοτροπία ακολουθήθηκε όχι μόνο από εκδότες και καναλάρχες, αλλά πάσης φύσεως μεγαλοεπιχειρηματίες. Επιχειρηματίες που κατέγραφαν το ένα ρεκόρ κερδοφορίας μετά το άλλο, αλλά διατηρούσαν υψηλά τον δανεισμό τους και, βεβαίως, δεν μπήκαν ποτέ στον κόπο να βάλουν στις επιχειρήσεις τους μερικά χρήματα από τα τεράστια κεφάλαιά τους ώστε να τις στηρίξουν και να μην κλείσουν.
Κραυγαλέα παραδείγματα
Και όλα τα προαναφερθέντα δεν είναι τα… μυστικά του Βατικανού, αλλά γνωστές ιστορίες και παραδείγματα ακόμη και στον τελευταίο τραπεζικό υπάλληλο ή και στον πλέον περιφερειακό «παίκτη» στην πιάτσα. Για παράδειγμα, αναρωτιέται κανείς πώς οι έλληνες εφοπλιστές, που θησαυρίζουν διαρκώς και έχουν μείνει ανεπηρέαστοι, έχουν δανειστεί πακτωλούς χρημάτων για την ναυπήγηση πλοίων που βρίσκονται υπό… ξένη σημαία, αλλά δεν κάνουν τον κόπο να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους! Επίσης, αναρωτιέται κανείς πώς τεράστιες αλυσίδες όπως η «Ηλεκτρονική» και ο «Μαρινόπουλος» αφέθηκαν να καταρρεύσουν και συνέχιζαν να δανείζονται, όταν τα πρώτα «καμπανάκια» είχαν αρχίσει να ηχούν. Το ίδιο ισχύει, προφανώς, για πολλούς μεγαλοεργολάβους αλλά και πάσης φύσεως εισαγωγείς και εξαγωγείς, όπως επίσης ακόμη και για αγροτικούς συνεταιρισμούς! Χαρακτηριστικό παράδειγμα φαύλης διαδικασίας δανεισμού, αλλά και διαχείρισης είναι οι ελληνικές ιχθυοκαλλιέργειες: όλες σχεδόν οι μεγάλες επιχειρήσεις του χώρου κάθε χρόνο αυξάνουν την κερδοφορία τους, ενώ τα ελληνικά ψάρια των ιχθυοκαλλιεργειών θεωρούνται το υπ’ αριθμόν 1 προϊόν που εξάγει η χώρα. Κι όμως, ενώ οι δουλειές τους γνωρίζουν τέτοια «άνθηση», όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια τα οποία ζημιώνουν τις τράπεζες. Και πάμπλουτους μετόχους, την ίδια ώρα….
Σε βάρος των φορολογουμένων
Σημειωτέον πως η εξέταση αυτών των δανείων ίσως να είναι επιτακτική ανάγκη όχι μόνο για να βρεθούν οι πλούσιοι μέτοχοι και ιδιοκτήτες και να πληρώσουν τα «σπασμένα» της αλλοπρόσαλλης και ανεύθυνης επιχειρηματικής τακτικής τους. Η ανάγκη υπαγορεύεται και από το γεγονός ότι από το 2008, που ξεκίνησαν τα πρώτα πακέτα «εγγυήσεων» προς τις τράπεζες, οι Έλληνες φορολογούμενοι έχουν κληθεί τέσσερις φορές να υποστούν «μνημονιακά» μέτρα για να ανακεφαλαιοποιηθούν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και να μην χαθούν οι καταθέσεις. Μ’ άλλα λόγια, κάποιοι έπαιξαν και πλούτισαν σε βάρος της κοινωνίας. Και είναι προφανές πως πρέπει να βρεθούν και να τιμωρηθούν παραδειγματικά.