Από την εποχή του λεγόμενου «βρόμικου ‘89», με το σκάνδαλο Κοσκωτά, την εμπλοκή του Ανδρέα Παπανδρέου και το περίφημο «Ειδικό Δικαστήριο», στην πολιτική μας ορολογία μπήκε μία έννοια που έως σήμερα γνωρίζει… πιένες: η περίφημη «ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής». Συχνά πυκνά, σε αυτή την έννοια αναφέρονται πολιτικοί από όλες τις παρατάξεις σχεδόν και την «ξορκίζουν» ως κάτι κακό και απευκταίο. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής ταυτίζεται με ανελεύθερα και αντιδημοκρατικά καθεστώτα, με συνθήκες καταπίεσης και δημοκρατικής ασφυξίας.
Ωστόσο, έπειτα από 7 χρόνια Μνημονίων, προεκλογικών ψεμάτων που διαδέχονταν οι μετεκλογικές διαψεύσεις, αλλά και υποσχέσεων για εύκολες λύσεις, μαγικές συνταγές και χάντρες για ψηφοφόρους-ιθαγενείς, ίσως να πρέπει να ξαναδούμε την έννοια της ποινικοποίησης της πολιτικής ζωής στις πραγματικές της διαστάσεις. Δηλαδή, στις διαστάσεις που έχει νομικά στην επιχειρηματική ζωή, στο εμπόριο, στις δημόσιες συμβάσεις, στην διοίκηση μίας εταιρείας ή ενός ασφαλιστικού ταμείου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το εσκεμμένο ψέμα και, πολλές φορές ακόμη και η εύλογη πλάνη, τιμωρούνται ποινικά και έτσι διασφαλίζεται η αρχή της ευθύνης των αρχόντων και των διοικούντων. Αντιθέτως, στην πολιτική μας ζωή, ο οποιοσδήποτε μπορεί να υποσχεθεί τα πάντα στους πάντες, είτε γνωρίζει ότι δεν γίνονται είτε αγνοεί πώς αυτά που λέει δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν. Κάπως έτσι, μπαίνει στον παράδεισο της εξουσίας στηριγμένος στις ψεύτικες υποσχέσεις και όταν έρχεται η ώρα του λογαριασμού, τότε η χώρα και η κοινωνία πληρώνουν βαρύ τίμημα προκειμένου ο ίδιος να μένει στην εξουσία. Όμως, μήπως τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν ο οποιοσδήποτε ανεύθυνος ψεύτης και πεπλανημένος μωροφιλόδοξος ήξεραν πως αν πιαστούν να λένε ψέματα, θα τιμωρούνταν ποινικά; Η απάντηση είναι προφανής. Γι’ αυτό και το «ΑΡΘΡΟ» σήμερα ανοίγει στην δημόσια ατζέντα αυτό το θέμα συζήτησης, διότι όπως αποδεικνύουν και οι γελοιότητες που επικρατούν στην επικαιρότητα με το θέμα του Αρτέμη Σώρρα, όσο υπάρχουν εύπιστοι πολίτες θα ευδοκιμούν και ψεύτες έτοιμοι να τάξουν στους πάντες τα πάντα. Και επειδή η εκπαίδευση της κοινωνίας να μην πιστεύει στον λαϊκισμό μπορεί να πάρει χρόνια, τουλάχιστον θα ήταν μια κάποια δικλίδα ασφαλείας και λύση να ξέρει ο κάθε επίδοξος ψεύτης και απατεώνας ότι αν αποδειχθεί ότι αυτά που υπόσχεται είναι ψέματα και δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, τότε ο ίδιος θα βρεθεί… στην φυλακή.
Η έννοια της ποινικοποίησης του ψέματος και της απάτης υπάρχει παντού στην ελεύθερη αγορά και στον κόσμο της οικονομίας. Αν δύο εταιρείες προσπαθούν να καταλήξουν σε μία συμφωνία και η μία από τις δύο αποδειχθεί ότι ψεύδεται, τότε πληρώνει βαρύ τίμημα. Το τίμημα αυτό είτε προκύπτει από τις νομικές ρήτρες στα συμβόλαια, που προβλέπουν ότι αν ένα από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη δεν καταφέρει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που υπόσχεται ότι μπορεί να αναλάβει, τότε πληρώνει βαριές αποζημιώσεις στον έτερο συμβαλλόμενο. Συν τοις άλλοις, η εξαπάτηση είναι ποινικά κολάσιμη σε κάθε περίπτωση, όταν αποδεικνύεται δόλος και πραγματικός σκοπός του θύτη να εξαπατήσει το θύμα. Σε απλά ελληνικά, στην ελεύθερη αγορά, στον επιχειρηματικό κόσμο και στο απλό εμπόριο το «λεφτά υπάρχουν» τιμωρείται. Γι’ αυτό και όλα τα συμβόλαια –είτε πρόκειται για την συγχώνευση δύο εταιρειών-κολοσσών είτε για την οικοδόμηση μίας απλής πολυκατοικίας- υπάρχουν ρήτρες, τόκοι υπερημερίας, αλλά και μία σειρά από νομικές προβλέψεις που διασφαλίζουν ότι όταν κάποιος αδικείται από τις απραγματοποίητες υποσχέσεις κάποιου άλλου, τότε παίρνει βαριά αποζημίωση από εκείνον που δεν κατάφερε να φέρει σε πέρας αυτά για τα οποία δεσμεύθηκε.
Δημοκρατία μαζί με ευθύνη
Βεβαίως, ίσως κάποιος να θεωρήσει όλα τα παραπάνω υπερβολικά, προκειμένου να εφαρμοστούν στον χώρο της πολιτικής. Κι όμως, η άπλετη δημοκρατία προφανώς και μπορεί να συνδυαστεί και με την συναίσθηση ευθύνης για την χώρα και την κοινωνία. Τα παραπάνω προφανώς και δεν σημαίνουν ότι ένας πολιτικός δεν μπορεί να εκφράσει το όραμά του –έστω κι αν αποτύχει να το κάνει πράξη. Όμως, άλλο πράγμα είναι κάποιος να εκφράζει το όραμά του και άλλο να το παρουσιάζει σαν πραγματικότητα και σαν κάτι εφικτό, να το υπόσχεται, να ψηφίζεται γι’ αυτό και όταν κατακτά την εξουσία να κάνει τα ακριβώς αντίθετα γιατί όσα έλεγε ήταν… φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Για παράδειγμα, προφανώς και ένας υποψήφιος πρωθυπουργός μπορεί να πιστεύει ότι «λεφτά υπάρχουν» και πως εκείνος θα τα βρει από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, αυτός ο ίδιος πολιτικός, αν θέλει να δείξει ότι διαθέτει συναίσθηση ευθύνης και ειλικρίνειας, θα πρέπει να απαντά τι θα κάνει αν αποδειχθεί ότι λεφτά δεν υπάρχουν ή ότι δεν μπορεί να τα βρει. Να λέει δηλαδή «εγώ πιστεύω αυτό, αλλά αν δεν το κάνω πράξη, τότε θα σας φέρω Μνημόνιο, θα κόψω μισθούς και συντάξεις και θα προσπαθήσω να βρω τα χρήματα από την βαριά φορολογία».
Είναι άλλο πράγμα να λέει κάποιος ότι «θα σκίσει το Μνημόνιο με έναν νόμο και ένα άρθρο» και άλλο να λέει ότι θέλει μεν να το σκίσει, αλλά αν δεν τα καταφέρει να τηρήσει το υπάρχον Μνημόνιο. Πέραν, όμως, από τις περιπτώσεις του Γιώργου Παπανδρέου και του Αλέξη Τσίπρα, τα ως άνω ισχύουν για όλους. Για παράδειγμα, καλές και άγιες οι μειώσεις των φόρων που υπόσχεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όμως, ταυτόχρονα, θα πρέπει να μας απαντήσει και τι θα κάνει αν οι δανειστές πουν «όχι» στο πρόγραμμά του. «Τότε θα τηρήσω το τρίτο Μνημόνιο», είναι η μόνη ειλικρινής απάντηση στο ερώτημα αυτό.
Με τον τρόπο αυτό, η οραματική πολιτική και οι πολιτικές πλατφόρμες κάθε πολιτικού μπορούν να συνδυαστούν με την ευθύνη. Μόνο έτσι θα ξέρει ένας ηγέτης ότι αν δεν πει την αλήθεια, θα το πληρώσει ακριβά: είτε με φυλάκιση, είτε με δήμευση περιουσίας είτε και με τα δύο. Μακάρι τα πράγματα να ήταν διαφορετικά, όμως φαίνεται ότι αυτός ο λαός θέλει να ακούει τα εύκολα και να ψηφίζει εκείνους που λένε ωραία λόγια. Οπότε, για την σωτηρία των παιδιών και των εγγονιών μας, ας ανοίξει μία συζήτηση προκειμένου να μπαίνουν φυλακή εκείνοι που προσπαθούν με υποσχέσεις να καταλάβουν την εξουσία, ναρκοθετώντας την προοπτική αυτών ακριβώς των γενεών: των παιδιών και των εγγονιών μας…
ΥΓ: Και μιας και αρχίζει τώρα η συζήτηση για την συνταγματική αναθεώρηση, ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα για όσους πολιτικούς πιστεύουν πραγματικά ότι πρέπει το ψέμα να πάψει να ταυτίζεται με την έννοια της πολιτικής και την ιδιότητα του πολιτικού…
