ΠΟΛΙΤΙΚΗ / ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ / ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / ΥΓΕΙΑ / ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Sunrise-at-Oia-Santorini

Η μαγεία του ελάχιστου: Με αφορμή ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη

σε Ελλάδα/Κοινωνία

Ηλιοβασίλεμα στην Οία, Σαντορίνη, με θέα το ηφαίστειο. Μια ζεστή και υγρή μέρα με κόκκινα και χρυσαφιά χρώματα. Κρατάω στα χέρια μου μόνο ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό. Οι αισθήσεις μου όλες έχουν παραδοθεί στη μεγαλοσύνη της απλότητας του τοπίου…

ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΔΡΙΤΣΑ,
ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ, ΩΝΑΣΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ, ΣΥΝΘΕΤΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Νοιώθω ένα τίποτα μπροστά στη δυναμική του ηφαιστείου που ευτυχώς σιωπά. Σκέφτομαι πόσα λίγα πράγματα έχει το ανθρώπινο είδος πραγματικά ανάγκη και πόσο αδύναμη και έτοιμη να παραδοθεί άνευ όρων είναι η ανθρώπινη τεχνολογία απέναντι στις επελαύνουσες φυσικές δυνάμεις. Όλες οι μικροπρεπείς λέξεις (βλ. χρεωκοπία, πιστωτές, πτώχευση, διεθνές νομισματικό ταμείο, οικονομική κρίση κλπ) που έχουν αναστατώσει την καθημερινότητα μας τελευταία, μετατρέπονται σε ασήμαντες μπροστά στη μοναδική αλήθεια του ηλιοβασιλέματος που συντελείται αυτή τη στιγμή μπροστά μου.
Αυτές της μαγικές στιγμές βρέθηκα κάπου απόλυτα μόνος, χωρίς να εντοπίσω καμιά άλλη ανθρώπινη φιγούρα γύρω μου, παραδομένος στη σοφία του φωτός και της σιωπής των Κυκλάδων. Μου δόθηκε τότε η ευκαιρία να παρατηρήσω ότι έλαμπαν από τις αντανακλάσεις του φωτός κάποια πολύ μικρά βότσαλα που (παρότι ετερόφωτα) όμως αντανακλούσαν ένα πολύ λαμπρό και ξεχωριστό φως σε σχέση με άλλες πέτρες μεγαλύτερου μεγέθους. Σκέφτηκα τότε το ότι το φως παρά την αδιαφιλονίκητη εξουσία που ασκεί πάνω στη φύση δεν εξαφανίζει την δυναμική του ελάχιστου. Αυτή η ιδιότητα του φωτός αποτελεί ακριβώς μιαν ανεπανάληπτη κατάσταση σοφίας και δικαιοσύνης (την οποία δυστυχώς έχουμε ξεχάσει) που περιγράφει μοναδικά η μεγάλη Χριστοκεντρική παράδοση: ό έσχατος που γίνεται πρώτος και όποιος θέλει να γίνει πρώτος πρέπει πρώτα να γίνει υπηρέτης των άλλων, η αντίληψη της εξουσίας ως διακονίας και βοήθειας των ανθρώπων. Δυστυχώς η ανθρώπινη εξουσία σε αντίθεση με την σοφία της φύσης έχει την τάση να καταπίνει το ελάχιστο, να πνίγει τον αδύναμο να επιλέγει ως όργανα της ασήμαντες και ατάλαντες προσωπικότητες. Πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος μας προέρχονται ακριβώς από την τάση της εξουσίας να επιλέγει λάθος πρόσωπα, πρόσωπα που να μην φοβάται ότι θα υποκαταστήσουν και την ίδια την εξουσία, η εξουσία επιλέγει καθαρά υποχείρια.
Μια από τις αιτίες που δεν μπορεί η εξουσία να πετάξει τη μάσκα της και να μετατραπεί σε υπηρέτη του πολίτη είναι ότι «οι εκλεγμένοι» που διοικούν αυτό τον έρημο τόπο δεν μπορούν ποτέ να αποδεχθούν άξιοκρατικά επιλεγμένους υφισταμένους τους, απλά γιατί ο υφιστάμενος θα είναι είναι ικανότερος από τον προϊστάμενο και έτσι θα τονίζεται η διαφορά. Επιπλέον ένας πραγματικά ικανός άνθρωπος, που πάλεψε για να πετύχει γνώση και προσόντα, συνήθως είναι αξιοπρεπής και όχι οσφυοκάμπτης. Σπάνια θα συναντήσει κανείς στο Ελλαδικό Κρατίδιο πραγματικά άξιους υφιστάμενους όπου και άν κοιτάξει, στα πανεπιστήμια, στη δημόσια διοίκηση, στη δημόσια εκπαίδευση, στο σύστημα υγείας, παντού χωρίς εξαίρεση θα βρει κανείς-με σπάνιες εξαιρέσεις-ατάλαντους υποτελείς της εξουσίας.
Εδω θα παραπέμψω στην τραγωδία Ιούλιος Καίσαρ, το περίφημο έργο του μεγάλου ενδοσκόπου της ανθρώπινης ψυχής και προικισμένου αναλυτή της ψυχολογίας της εξουσίας που λέγεται William Shakespeare. Μέσα στο έργο αυτό φαίνεται με ακρίβεια ποια χαρακτηριστικά αποφεύγει ο δυνάστης Ιούλιος πριν εντάξει κάποιον στο κύκλο των ανθρώπων της εμπιστοσύνης του. Τα πραγματικά αντικειμενικά προσόντα του γενναίου αξιωματικού Κάσσιου τα οποία είναι ακεραιότητα, λιτότητα, εγκράτεια, μόρφωση ο δυνάστης Ιούλιος τα θεωρεί αρνητικά για έναν άνθρωπο της αυλής του. Σε αντίθεση ο Ιούλιος Καίσαρ (διαχρονικό πρότυπο άσκησης συγκεντρωτικής εξουσίας) προτιμά για την αυλή του ανθρώπους όπως ο ιδιαίτερος του Αντώνιος δηλαδή τρυφηλούς με ροπή στις καταχρήσεις και το οινόπνευμα, χωρίς αγάπη στο διάβασμα, χωρίς κλίση για τη γνώση και την αλήθεια, οι περισσότεροι από αυτούς βυθίζονται σε ύπνο τις νύχτες κυριευμένοι από τη δύναμη του ποτού. Σύμφωνα με τον Ιούλιο Καίσαρα όλοι αυτοί που είναι κυριευμένοι από τα πάθη είναι απόλυτα εξαρτημένοι από αυτά και άρα ακίνδυνοι για την εξουσία.
Η κοινωνία της παγκοσμιοποίησης απειλεί σήμερα κάθε βαθμό ελευθερίας, απειλεί κυρίως την απαιτούμενη ανεμελιά για την κατανόηση της ιερότητας ενός ηλιοβασιλέματος στην Σαντορίνη. Ακόμη και η ενατένιση ενός ηλιοβασιλέματος ίσως θα αποτελεί ποινικό αδίκημα στο μέλλον σε μια κοινωνία η οποία διώκει κάθε μορφή απόλαυσης και πάθους. Και αυτό συνέβη αυτονόητα στις δυτικές κοινωνίες όταν προοδευτικά η κοσμοθεωρία «εργάζομαι για να ζω» έδωσε τη θέση της στο προτεσταντικής έμπνευσης «ζω για να εργάζομαι». Μέσα στην προτεσταντική κοσμοθεωρία ζωής η συστηματική συσσώρευση πλούτου μέσω της εργασίας αποτελεί μια ανταμοιβή του προτεστάντη Θεού προς τον άνθρωπο. Αντίθετα ο αρχαίος κλασσικός Ελληνικός πολιτισμός (και η φυσική του συνέχεια που υπήρξε ο ελληνικός ορθόδοξος λόγος) λάτρεψε την ιδέα της ανιδιοτελούς αναζήτησης της αλήθειας και της ομορφιάς. Όμως η εκκοσμίκευση της θρησκείας και η κατάρρευση των ιδανικών της κλασσικής αρχαιότητας στον σύγχρονο κόσμο οδήγησε προοδευτικά στην κυριαρχία της «χρησιμότητας» σε σχέση με την αναζήτηση της αλήθειας και της ομορφιάς. Ενώ λοιπόν ο αρχαίος ελληνικός και ο ορθόδοξος χριστιανικός κόσμος θεωρούσε τον πλούτο ως φορτίο και εμπόδιο στο δρόμο προς την πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου αντίθετα ο προτεσταντικός και ο σύγχρονος αγγλοσαξωνικός κόσμος θεοποίησε τις έννοιες «χρήμα», «χρήσιμος». Έτσι σήμερα φθάσαμε αυτονόητα σε έναν θλιβερό κόσμο ο οποίος βλέπει όλες τις ανθρώπινες ιδιότητες ως χρηματιστηριακά αγαθά. Η οικονομική κρίση που περνάμε οφείλεται κυρίως σε κρίση των ανθρωπιστικών αξιών. Ακριβώς αυτός ο σημερινός κόσμος δεν ανταποκρίνεται στη μαγεία του ελαχίστου, αδυνατεί να σταθεί εκστατικός μπροστά σε ένα ηλιοβασίλεμα στην Οία που παραλύει τις αισθήσεις. Ο σημερινός κόσμος σκέφτεται μόνο πως θα πουλήσει καλύτερα το ηλιοβασίλεμα ως τουριστικό προϊόν. Αν δεν βγάλουμε σύντομα από το σεντούκι τις ανθρωποκεντρικές αξίες που μας κράτησαν ζωντανούς ως κοινωνία τόσους αιώνες τότε θα γίνουμε οριστικά δούλοι των τραπεζών και τροφή των κανίβαλων κερδοσκόπων.

Αφήστε μια απάντηση

Your email address will not be published.

*

Πρόσφατα από Ελλάδα

Go to Top