ΠΟΛΙΤΙΚΗ / ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ / ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / ΥΓΕΙΑ / ΕΠΙΣΤΗΜΗ

ÁÈÇÍÁ- ¸íáñîç ôùí ðáíåëëáäéêþí åîåôÜóåùí-Ðåéñáìáôéêü Ëýêåéï Áã. Áíáñãýñùí,(EUROKINISSI // ÐÁÍÁÃÏÐÏÕËÏÕ ÃÅÙÑÃÉÁ)

Να βρούμε τη ζωντάνια του σχολείου

σε Ελλάδα/Παιδεία

Ισχυρίζομαι ότι εκείνο που κυρίως λείπει και που είναι καθοριστικό για την καλύτερη δυνατή προοπτική του σχολείου είναι η ζωντάνια, η ενεργοποίηση της ουσίας της παιδαγωγικής σχέσης. Δεν είναι καμιά ανακάλυψη. Είναι περισσότερο μια παιδαγωγική πεποίθηση και μια εδραία πίστη…

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΤΣΟΥΛΙΑ

Ας αναρωτηθούμε για την πορεία του εκπαιδευτικού μας συστήματος σ’ όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Η εστίαση όλων των μεταρρυθμιστικών αποπειρών ήταν αφενός στο Σύστημα Πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και αφετέρου στη διδακτέα ύλη και στα βιβλία. Σαφώς η ελληνική εκπαίδευση έχει βελτιωθεί σ’ αυτό το διάστημα. Αλλά επίσης σαφώς υπολείπεται των απαιτήσεων των καιρών μας, των προκλητικών καιρών μας.
Ο βασικός λόγος για τις αποτυχημένες απόπειρες μεταρρυθμίσεις του σχολείου μας ήταν το γεγονός ότι καμιά εκπαιδευτική πολιτική δεν επιχείρησε να ανοίξει τη συζήτηση για τον πυρήνα της παιδείας και της μόρφωσης. Όλοι είμαστε προσανατολισμένοι στην τυπική εξέλιξη των παιδιών μέσα από τους διάφορους εκπαιδευτικούς θεσμούς (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) με το βλέμμα μας προσηλωμένο σταθερά και αταλάντευτα στις Εισαγωγικές Εξετάσεις για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση, με κύριο και μάλλον μοναδικό στόχο την εισαγωγή σε μια καλή πανεπιστημιακή σχολή.
Αλλά τι εννοώ λέγοντας ότι πρέπει να βρούμε τη ζωντάνια του σχολείου; Υπάρχει κάπου και σε τι συνίσταται; Θεωρώ ότι εκείνο το σημείο που έχει καταλυτική σημασία για την αποφασιστική κίνηση στην ουσιαστική μόρφωση των νέων είναι η «ενεργητική δραστηριότητα των μαθητών / μαθητριών» με εμπνευσμένους συνεργάτες τους εκπαιδευτικούς. Το σημερινό τυπικό λειτουργικό με τη «μετωπική διδασκαλία», τον εκπαιδευτικό να διδάσκει τυπικά και «υπαλληλικά», να εξετάζει και να βαθμολογεί, με τους μαθητές / τις μαθήτριες να ασκούνται κυρίως ή μοναδικώς στην τέχνη της απομνημόνευσης και της αποστήθισης και με τους γονείς προσηλωμένους στη βαθμολογία και στις κρίσιμες εξετάσεις είναι «σκηνικό ηρεμίας». Γιατί όλες οι πλευρές του σχολείου εστιάζονται στην αποστήθιση, όταν αυτή η δεξιότητα είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό δεδομένη λίγο πολύ τεχνολογικά, αφού βρίσκουμε τα πάντα στα …ακροδάκτυλά μας μέσα στις τόσες και τόσες ηλεκτρονικές και ψηφιακές πηγές; Γιατί όλος αυτός ο μόχθος και η προσπάθεια να μην προσανατολιστεί στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, στην προαγωγή της ορθοκρισίας και στην ανάπτυξη των τόσων και τόσων δεξιοτήτων του παιδιών που θα τους είναι άκρως απαραίτητες στη ζωή τους;
Αλλά ποια μπορεί να είναι τα συστατικά στοιχεία μιας ζωντάνιας του σχολείου; Πρώτον, η ανάπτυξη των προσωπικών σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων. Βέβαια υπάρχουν δυσκολίες, όταν η αναλογία των δύο πλευρών είναι αρκετά αναντίστοιχη. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να υπάρξει μια διευθέτηση για το σύνολο των εκπαιδευτικών και των μαθητών / μαθητριών, έτσι ώστε να διαμορφωθεί μια αναλογία – για παράδειγμα 1: 15, που θα επιτρέπει τη δημιουργία μιας ουσιαστικής προσωπικής σχέσης. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο εκπαιδευτικός θα λειτουργεί ως μέντορας στην όλη μορφωτική προσπάθεια του κάθε μαθητή / της μαθήτριας συζητώντας τα προβλήματα και τους προβληματισμούς τους.
Δεύτερον, η συστηματική καλλιέργεια της αγάπης για τη γνώση. Όσο δεν επιλύουμε έστω εν μέρει αυτό το ζήτημα και ο μαθητής / η μαθήτρια δεν εμπνέεται και δεν χαίρεται το παιχνίδι της μάθησης, καμιά άλλη προσπάθεια δεν μπορεί να ευδοκιμήσει.
Τρίτον, ενθάρρυνση για την ενίσχυση των φιλοδοξιών των εκπαιδευμένων. Δεν υπάρχει παιδί και έφηβος που δεν ονειρεύεται και δεν τρέφει τις πιο άμετρες φιλοδοξίες. Πάνω σ’ αυτό το ισχυρό υπόστρωμα μπορεί να αναπτυχθεί η ευθύνη, η εργατικότητα και ο αγώνας που πρέπει να δοθεί από τους εκπαιδευόμενους για την επιτυχία των στόχων τους.
Τέταρτον, διαμόρφωση της μαθησιακής λειτουργίας του σχολείου που θα ανατρέπει την απομνημόνευση ως μοναδική δεξιότητα των μαθητών και θα προωθεί την έρευνα, την πρωτοβουλία, τις ομαδικές εργασίες.
Πέμπτον, αντιμετώπιση των μαθησιακών κενών. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των μαθητών. Αν ένας μαθητής έχει κενά – τα οποία όσο δεν αντιμετωπίζονται τόσο πολλαπλασιάζονται -, νιώθει αδύναμος στην όλη υπόθεση της μάθησης και απογοητεύεται και αδρανοποιείται πολύ εύκολα.
Όλα αυτά κατατείνουν στην ενδυνάμωση της σχέσης εκπαιδευτικών – μαθητών / μαθητριών. Εδώ οφείλουμε να επιχειρήσουμε μια δημιουργική μεταρρύθμιση. Λέγεται – πολύ σωστά – ότι το σχολείο δεν αλλάζει αλλάζοντας το σχολείο υποδηλώνοντας την ανάγκη ευρύτερων κοινωνικών μετασχηματισμών. Αλλά παράλληλα είναι ανόητο να πιστεύουν οι διαμορφωτές της εκπαιδευτικής πολιτικής ότι αλλάζοντας τα βιβλία και τη διάταξη των μαθημάτων αυτό συνιστά μια μεταρρύθμιση.
Η πρόκληση για να κάνουμε το σχολείο πιο δημιουργικό βρίσκεται αφενός στον «πνευματικό θησαυρό που κρύβει κάθε μαθητής μέσα του» – όπως πολύ ορθά επισημαίνει η UNESCO στο άκρως επιστημονικό και παιδαγωγικό πόνημά της για την εκπαίδευση του 21ου αιώνα – και στην ουσιαστικοποίηση των σχέσεων μαθητών / μαθητριών και εκπαιδευτικών.

Αφήστε μια απάντηση

Your email address will not be published.

*

Πρόσφατα από Ελλάδα

Go to Top