«Την αναθεώρηση του Συντάγματος και τα μάτια σας», θα μπορούσε να είναι το αυστηρό μήνυμα που στέλνει η κοινωνία προς την κυβέρνηση, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη ΝΔ και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που ανήκουν στο λεγόμενο «ευρωπαϊκό τόξο», καθώς τώρα ξεκινάει μία μοναδική ευκαιρία για τη χώρα να αποκτήσει έναν καταστατικό χάρτη που θα την προστατεύσει από μελλοντικές κακοτοπιές. Κατά συνέπεια, αυτή τη φορά τα κόμματα και όλες οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει να καταλάβουν ότι, ακριβώς επειδή το Σύνταγμα δεν μπορεί να αναθεωρηθεί κατά το δοκούν, όποτε θέλει ο καθένας, όλοι οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, να αφήσουν την μικροκομματική αντιπαράθεση για άλλα θέματα και να αντιμετωπίσουν την συνταγματική αναθεώρηση με την «ιερότητα» και τον σεβασμό που αρμόζει στην ύψιστη πολιτειακή και πολιτική διαδικασία.
Ο πρωθυπουργός, μιλώντας την περασμένη Πέμπτη στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, προανήγγειλε ότι η κυβέρνηση θα ανοίξει την λεγόμενη «θεσμική ατζέντα» και θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις που αφορούν στην αναθέσμιση της ελληνικής Πολιτείας. Κορυφαία τέτοια μεταρρύθμιση αποτελεί η αναθεώρηση του Συντάγματος, που, ως γνωστόν, θέλει δύο Βουλές για να ολοκληρωθεί: μ’ άλλα λόγια, η παρούσα Βουλή θα αποφασίσει ποια άρθρα του Συντάγματος πρέπει να αναθεωρηθούν και η επόμενη Βουλή θα κληθεί να αποφασίσει με ποιο περιεχόμενο θα αναθεωρηθούν τα εν λόγω άρθρα. Άρα, αυτό σημαίνει ότι η αναθεώρηση για μία ακόμη φορά τίθεται πάνω από πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά και από την πολιτική συγκυρία. Αυτό διότι, στην παρούσα Βουλή κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, στην επόμενη θα είναι πλειοψηφία η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Άρα, ένα κόμμα από μόνο του δεν μπορεί να αναθεωρήσει κατά πώς το βολεύει το Σύνταγμα και, εξ ορισμού, η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος είναι μία διαδικασία που απαιτεί ευρύτερες συναινέσεις. Ταυτόχρονα, επειδή ακριβώς το Σύνταγμα δεν μπορεί να αναθεωρηθεί από μία μόνο πολιτική δύναμη (καθώς χρειάζονται πλειοψηφίες 180 βουλευτών), καθίσταται σαφές ότι όλα τα κόμματα θα πρέπει να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι, να δουν τα κακώς κείμενα της ελληνικής Πολιτείας και να αποφασίσουν ποια άρθρα του καταστατικού χάρτη της χώρας θέλουν αλλαγή. Βεβαίως, μπορεί να σκεφτεί κάποιος: από τα άρθρα του Συντάγματος θα σωθεί η χώρα; Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, η απάντηση είναι απολύτως θετική!
Απαραίτητες αλλαγές
Στην πρόταση του πρωθυπουργού για εκκίνηση της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης ανταποκρίθηκε ήδη θετικά η ΝΔ, προαναγγέλλοντας ότι θα καταθέσει στον δημόσιο διάλογο τις «γαλάζιες» προτάσεις για την συνταγματική αναθεώρηση, αλλά και δημοσιεύοντας έναν βασικό άξονα των θεμάτων που θα ήθελε ως αξιωματική αντιπολίτευση να παραπεμφθούν προς αναθεώρηση και να επικυρωθούν ως αλλαγές στην επόμενη Βουλή.
Ταυτόχρονα, και τα άλλα κόμματα του δημοκρατικού τόξου εμφανίζονται θετικά ως προς την ανάγκη εκκίνησης της διαδικασίας, προκειμένου στην επόμενη Βουλή να επισφραγισθεί η αλλαγή των διατάξεων που τώρα κρατούν καθηλωμένη τη χώρα. Διότι είναι σαφές ότι αν καταργηθούν ορισμένες διατάξεις από τον καταστατικό χάρτη της χώρας και αν προστεθούν ορισμένες άλλες, η Ελλάδα μπορεί να προστατευθεί από τον λαϊκισμό, την υπερχρέωση, αλλά και το πελατειακό κράτος με την διαπλοκή πολιτικών-ψηφοφόρων, που οδήγησε τη χώρα εδώ που την οδήγησε.
Για παράδειγμα, θεωρείται δεδομένο ότι πρέπει να αναθεωρηθούν οι διατάξεις που αφορούν στον περίφημο « νόμο περί ευθύνης υπουργών», αφού αυτές έχουν προκλητικά όρια ευνοϊκής παραγραφής για τέλεση αδικημάτων και αποτελούν «κόκκινο πανί» για την κοινωνία, αφού ουσιαστικά αποτελούν γόνιμο έδαφος για διαφθορά πολιτικών.
Επίσης, από το ανανεωμένο και αναθεωρημένο Σύνταγμα της χώρας δεν μπορεί να λείπει ένας συνταγματικός περιορισμός που θα αποτελεί «φρένο» στην υπερχρέωση και στον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού. Ήδη, σχετικές προβλέψεις υπάρχουν σε συντάγματα και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως της Γερμανίας. Το Σύνταγμα, λοιπόν, οφείλει να δένει τα χέρια τυχόν ανεύθυνων πολιτικών του μέλλοντος, που θα θελήσουν να υπερχρεώσουν τη χώρα για να κολακεύσουν τους ψηφοφόρους τους. Αρκεί κανείς να φανταστεί πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν ένα συνταγματικό «φρένο χρέους και ελλείμματος» υπήρχε όταν η κυβέρνηση Καραμανλή έκανε πάρτι διορισμών και σπατάλης στο Δημόσιο, οδηγώντας το έλλειμμα στο 15% και τη χώρα στα δεσμά του Μνημονίου…
Παράλληλα, από τις πρόσφατες εξελίξεις έχουν αναδειχθεί και άλλες αλλαγές που πρέπει να γίνουν: για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν οι δημόσιοι υπάλληλοι να έχουν το ακαταδίωκτο και να εξασφαλίζονται για όλη τη ζωή τους. Η μονιμότητα στο Δημόσιο αποτελεί μία ντροπή της ελληνικής Πολιτείας και πρέπει να καταργηθεί, προκειμένου όσοι εργάζονται στο Δημόσιο να αισθάνονται «προσωρινοί» και όχι «αφεντικά του εαυτού τους», ώστε να έχουν ένα κίνητρο να… δουλεύουν.
Επίσης, με δεδομένο ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί φυτώριο διαφθοράς και σκανδάλων, με φαινόμενα τοπικών αρχόντων που σπαταλούν το δημόσιο χρήμα για να φτιάξουν πελατειακό σύστημα που θα τους οδηγήσει στη Βουλή, ο πολιτικός κόσμος οφείλει να δώσει τέλος σε αυτό το όνειδος της δημόσιας λειτουργίας. Συν τοις άλλοις, μία μεγάλη συζήτηση πρέπει να ανοίξει –με σεβασμό στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης- για τα όρια των δικαστών ως προς την δημοσιονομική πολιτική. Ως τώρα, πολλές δικαστικές αποφάσεις έχουν τινάξει στον αέρα την οικονομική πολιτική, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που οι δικαστές προκαλούν, ρυθμίζοντας… μόνοι τους τα δικά τους μισθολογικά.
Θεσμικές μεταρρυθμίσεις
Φυσικά, μεταρρυθμίσεις μέσω Συντάγματος χρειάζονται και στους θεσμούς, αλλά και στην πολιτική λειτουργία του ελληνικού κράτους. Για παράδειγμα, στα Πανεπιστήμια χρειάζεται μία γενναία μεταρρύθμιση, προκειμένου αυτά να είναι αποδοτικά και να μην σπαταλώνται απλώς τα λεφτά των ελλήνων πολιτών στο όνομα της «ανεξαρτησίας των Πανεπιστημίων». Ερώτημα που χρήζει επειγόντως απάντησης αποτελεί και το αν έχουν θέση στα πανεπιστήμια οι κομματικές παρατάξεις, που θέλουν απλώς να κάνουν «συμφωνίες» με τους καθηγητές και να αυξάνουν την επιρροή τους, ψάχνοντας τους… Μαυρογυαλούρους του μέλλοντος.
Συν τοις άλλοις, δεν νοείται συνταγματική αναθεώρηση που δε θα αποσυνδέσει την εκλογή στη Βουλή από τον «σταυρό», προκειμένου οι υποψήφιοι βουλευτές να μην αναδεικνύονται με «ρουσφέτια» και με σταυρό, αλλά βάσει της αξίας τους. Η κατάργηση του σταυρού προτίμησης θα μπορούσε να αποτελέσει μία τομή και ένα αποφασιστικό χτύπημα στο πελατειακό κράτος. Και, μιας και λέμε για πολιτικό οπορτουνισμό, μία συνταγματική αναθεώρηση πρέπει να οδηγήσει στο «σπάσιμο» των μεγάλων περιφερειών όπως η Β’ Αθηνών, αλλά και να θεσμοθετήσει σταθερούς πολιτικούς κύκλους τετραετίας, ώστε κάθε πρωθυπουργός να μην μπορεί να αποφασίζει όποτε του καπνίσει και τον συμφέρει να προχωρεί σε πρόωρες εκλογές.
