Στην επιφάνεια βγαίνουν τα δύο… πρόσωπα του ΠΑΣΟΚ με αφορμή την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών και μετά την προχθεσινή απόφαση του Ευάγγελου Βενιζέλου να ασκήσει δριμεία κριτική στην Φώφη Γεννηματά για την απόφασή της να υπερψηφίσει τις τροπολογίες του Νίκου Παππά. Και, μπορεί επισήμως η διαφοροποίηση του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ να εμφανίζεται ως διαφωνία για τον χειρισμό στο θέμα των τηλεοπτικών αδειών, ωστόσο επί της ουσίας το θέμα είναι σοβαρότερο και αφορά τον ίδιο τον πολιτικό χαρακτήρα του ΠΑΣΟΚ: αν, δηλαδή, το συγκεκριμένο κόμμα θα συνεχίσει να εκπροσωπεί τον μεταρρυθμισμό και την στάση εθνικής ευθύνης και ευρωπαϊκής προσήλωσης ή αν η Φώφη Γεννηματά θα συνεχίσει με… χίλια να οδηγεί το ΠΑΣΟΚ στο παρελθόν και στις πλέον σκοτεινές εποχές του.
Στις εποχές του «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα», της νοοτροπίας που μας οδήγησε στα Μνημόνια και την χρεοκοπία και που αποδοκιμάστηκε από τον κόσμο που έχει απομείνει στο κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αλλά και στο διαζύγιο με τον ίδιο τον κ. Βενιζέλο, που έχει αποφασίσει εφεξής να συνεχίσει στον δρόμο της ευθύνης και των μεταρρυθμίσεων, δίνοντας νέο νόημα στην έννοια της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα.
Όσοι ήξεραν πόσο… ασφυκτιούσε εσχάτως ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με την πολιτική γραμμή που είχε χαράξει στο κόμμα η Φώφη Γεννηματά, θεωρούσαν… θέμα χρόνου να βγει μπροστά και να διαφοροποιηθεί εντελώς από την αντιπολιτευτική τακτική που έχει χαράξει η ηγεσία του πάλαι ποτέ κραταιού Κινήματος.
Επιστροφή στην… ΠΑΣΟΚαρία
Βεβαίως, για να είμαστε δίκαιοι, η Φώφη Γεννηματά δεν επιχειρεί τίποτα παραπάνω από την επιστροφή στο… καθόλου ένδοξο παρελθόν του κόμματος του οποίου ηγείται. Δηλαδή, την επιστροφή στην… κλασική «ΠΑΣΟΚαρία» που όλοι γνωρίσαμε, αρκετοί αγάπησαν και έφερε την Ελλάδα εδώ που την έφερε. Η κ. Γεννηματά τηρεί ίσες αποστάσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, ενίοτε ασκεί σκληρότερη κριτική στον Κυριάκο Μητσοτάκη παρά στον Αλέξη Τσίπρα και, στην προσπάθειά της να δείξει ότι είναι «προοδευτική», θολώνει το στίγμα που κατέκτησε το ΠΑΣΟΚ επί προεδρίας Ευάγγελου Βενιζέλου. Η κ. Γεννηματά, όπως συνομολογούν και πολλά στελέχη του Κινήματος, επιδιώκει την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στο τριτοκοσμικό παρελθόν του, με στόχο να… ξαναγοητεύσει την μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων που είχαν «μεγαλώσει» και «αγαπήσει» τα ρουσφέτια, το όνειρο του διορισμού στο Δημόσιο, το παραγωγικό πρότυπο της ανάπτυξης με δανεικά, τα διακοποδάνεια και, φυσικά, την αναβίωση του περίφημου συνθήματος… «Τσοβόλα δώσ’ τα όλα»!
Ακύρωση της προσπάθειας
Η αντίδραση του Ευάγγελου Βενιζέλου, λοιπόν, αν και πυροδοτήθηκε από την αντιφατική στάση που κράτησε το ΠΑΣΟΚ στην διαδικασία ψήφισης στη Βουλή των τροπολογιών που έφερε ο Νίκος Παππάς, επί της ουσίας είναι γενικευμένη. Ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ παρέλαβε ένα κόμμα συρρικνωμένο που ενώ είχε φέρει το Μνημόνιο και είχε αρχίσει να κάνει μεταρρυθμίσεις, δεν τις πίστεψε ποτέ. Έπειτα από την περίοδο των τεράστιων αντιφάσεων επί προεδρίας και πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ήταν εκείνος που ανέλαβε το κόμμα στην πλέον δύσκολη στιγμή του, πήρε τις ευθύνες που του αναλογούσαν στην αρχή στην κυβέρνηση Παπαδήμου και στη συνέχεια συγκυβερνώντας με την ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά και έτσι, η χώρα έφτασε στα τέλη του 2014 να έχει ανακάμψει, να βρίσκεται σε ανάπτυξη, με τις τράπεζες να γεμίζουν καταθέσεις, τα ελληνικά ομόλογα να εμφανίζονται και πάλι ελκυστικά στις αγορές και το φως στο τούνελ να έχει αρχίσει επιτέλους να φαίνεται. Ωστόσο, τα υπόλοιπα είναι ιστορία: ο ξελιγωμένος για εξουσία ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να ανακόψει την πορεία της κυβέρνησης με όχημα την προεδρική εκλογή και έτσι το έργο έμεινε στη μέση. Και εμείς όλοι βρεθήκαμε με ένα τρίτο αχρείαστο Μνημόνιο που θα κρατήσει έως το 2018!
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με άλλα λόγια, ήταν εκείνος που έκανε πράξη τον εν Ελλάδι «ιστορικό συμβιβασμό», έβαλε πλάτη για να συγκροτηθεί κυβέρνηση φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων το καλοκαίρι του 2012 και προχώρησε στην ιστορική τομή της απόφασης να συγκυβερνήσει με τον ιστορικό αντίπαλο του κόμματός του: την Δεξιά. Και ταυτόχρονα, δεν δραπέτευσε από τα δύσκολα, καθώς νωρίτερα ήταν εκείνος που είχε αναλάβει να πάρει τις δυσάρεστες αποφάσεις ως υπουργός Οικονομικών, αλλά και να εισηγηθεί τον ΕΝΦΙΑ -που τότε λεγόταν «χαράτσι»- προκειμένου το πρόγραμμα να αποδώσει και η οικονομία να βγει στο ξέφωτο των πρωτογενών πλεονασμάτων και της ανάπτυξης.
Τούτων δοθέντων, είναι προφανές ότι η χάραξη γραμμής ίσων αποστάσεων από την Φώφη Γεννηματά ακυρώνει όλη την προσπάθεια που σήκωσε στις πλάτες του -με το κόμμα του απέναντι, πολλές φορές- ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ενώ, δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ είχε μεταλλαχθεί από ένα λαϊκιστικό και κρατικιστικό σοσιαλιστικό κόμμα παλαιού τύπου σε μία υπεύθυνη φιλοευρωπαϊκή δύναμη της Κεντροαριστεράς, η Φώφη Γεννηματά κάνει ό,τι μπορεί για να το γυρίσει στην εποχή του «Τσοβόλα δώσ’ τα όλα».
Αυτοκτονική στρατηγική
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η κ. Γεννηματά επιχειρεί να αναδείξει εκ νέου το «φιλολαϊκό» προφίλ του κόμματός της για να επαναπατρίσει ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που πλέον στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, ακόμη και από την σκοπιά του πολιτικού τακτικισμού αν δει κάποιος την αντιπολιτευτική γραμμή της, θα διαπιστώσει με μία απλή σκέψη ότι αυτή η γραμμή είναι λάθος: αυτό διότι η κ. Γεννηματά επιχειρεί να αναβιώσει την ορολογία και τα επιχειρήματα που μας έφεραν εδώ που μας έφεραν, πιστεύοντας ότι θα πάρει ψηφοφόρους από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η… αυθεντική αντιμεταρρυθμιστική δύναμη -αφού υπουργοί… κλαίνε την ώρα που υπογράφουν ιδιωτικοποιήσεις- και έτσι οι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που έχουν μετακομίσει στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κανέναν λόγο να γυρίσουν πίσω. Την ίδια ώρα, η κ. Γεννηματά με το «θολό» πολιτικό στίγμα που εκπέμπει, καταφέρνει να χάσει και τους εναπομείναντες ψηφοφόρους του κόμματός της, οι οποίοι κρατήθηκαν από την πολιτική του Ευάγγελου Βενιζέλου και πλέον πιστεύουν στην ευθύνη, στις μεταρρυθμίσεις και στην ανάγκη η Κεντροαριστερά να αλλάξει στρατηγική και έκφραση. Κοντολογίς, η κ. Γεννηματά καταφέρνει και να μεταλλάξει τη φυσιογνωμία του ΠΑΣΟΚ απομακρύνοντας τον σκληρό πυρήνα των ψηφοφόρων του, ενώ ταυτόχρονα δεν μπορεί εξ ορισμού να προσελκύσει πίσω τους ψηφοφόρους που έφυγαν από το «μεγάλο ΠΑΣΟΚ» του 2009.
Προδιαγεγραμμένο διαζύγιο
Από όλα τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο ηγετικών προσωπικοτήτων του ΠΑΣΟΚ είναι μάλλον αγεφύρωτες, αν η κ. Γεννηματά επιμείνει στην ίδια γραμμή. Και, όπως όλα δείχνουν, όταν έρθει η ώρα του πολιτικού διαζυγίου, τότε οι κεντροαριστεροί μεταρρυθμιστές φιλοευρωπαϊστές ψηφοφόροι δε θα συγκινηθούν από το «σήμα» του ΠΑΣΟΚ, αλλά θα ακολουθήσουν την φωνή του Ευάγγελου Βενιζέλου, εξέλιξη που θα σημάνει νέες τεκτονικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό…